9 / 23
ႋ
HOOFSTUK 8
VIR WIE HELP GRAAN SA SE PROGRAM?
Die OLP se bestuur het vroeg besef dat daar in Afrika talle vorms van grondbesit-
stelsels is. Daar is besluit dat die boer se verwantskap met die grond waartoe hy
of sy toegang het, nie belangrik is nie. Dit was steeds toepaslik om daarna te streef
om hulle te bemagtig om die meeste te kry uit die grond waartoe hulle toegang
gehad het. Met die span wat oor ’n wye gebied op grondvlak werk, kon hulle kri-
tieke inligting oor ontwikkelende boere en hulle bedrywighede insamel en hulle
het interessante data verkry oor die programlede en hoe hulle toegang tot hulle
grond kry. (Dit is interessant om daarop te let dat die vlak van kundigheid van die
span van so ’n aard is dat belanghebbers van buite – insluitende regeringsdepar-
temente – begin het om advies of inligting/data van die Graan SA-span te vra.)
Die 2011-studiegroep se statistiek toon byvoorbeeld heelwat oor die aard van die
boerderybedrywighede en die diversiteit van toegang tot grond:
Graan SA gee nie om hoe ’n boer toegang tot grond kry, en of ’n boer vanaf
1 ha of 1 000 ha grond produseer nie. Die bedoeling is om te verseker dat opti-
male produksie verkry word deur moderne, ekonomiese en doeltreffende
boerderymetodes te gebruik. Ongeag die grootte van die plaas bly die basiese
beginsels dieselfde. Gehaltesaad, grondmonsterneming en akkurate bemesting en
behoorlike onkruidbeheer. Indien ’n persoon 1 ha het en 6 t/ha kan verkry deur te
leer hoe om ’n handplanter te gebruik, met ’n stukkie geknoopte tou om die saad te
spasieer en ’n rugsaksproeier vir onkruidbeheer, kan dit ’n groot impak maak – dit
kan boere se lewens verander. Nie almal kan toegang kry tot ’n groot hoeveelheid
hektaar nie, maar hulle kan die beste praktyke geleer word. Dit is ook die motivering
agter die proefnemings. Hulle word geplant op presies dieselfde manier as wat die
plaaslike boere plant. As hulle met die hand plant, word die proefnemings met die
Studiegroeplede
Totaal: 3 558
Grondbesit
Hektaar
Bewerkbare grond
Totale bewerkbare grond
46 954
Besit
Deur boer gebruik
17 456
Kommunale grond (PTO)
Deur boer gebruik
12 831
Dorpsgrond (munisipaal)
Deur boer gehuur
1 890
Gehuurde privaat grond
4 451
PLAS (Grondsake)
Deur boer gebruik
10 030
Weiding
Totale weiding
119 829
Besit
Deur boer gebruik
19 566
Kommunale grond (PTO)
Deur boer gebruik
85 898
Dorpsgrond (munisipaal)
Deur boer gehuur
400
Gehuurde privaat grond
1 828
PLAS (Grondsake)
Deur boer gebruik
12 138
GRAAN SA-PROGRAM
’n Basiese vertrekpunt vir die funksionering
van die Graan SA-program is:
ONTWIKKELING GAAN OOR DIE INDIVIDU
Ontwikkelende landbou gaan NIE NET oor grond nie
Ontwikkelende landbou gaan NIE NET oor masjiene nie
Ontwikkelende landbou gaan NIE NET oor markte nie
Ontwikkelende landbou gaan NIE NET oor geld nie
Ontwikkelende landbou gaan NIE NET oor vaardigheidsontwikkeling
en opleiding nie
Dit gaan oor al die bogenoemde
Ontwikkeling is ’n proses en nie ’n SPRONG nie
(Programbestuurder me Jane McPherson)