66 / 68
Februarie 2019
64
Beste Grootneef
t
oe ons in die aanloop tot die feesdae van ’n Somerkersfees
gesing het, kon niemand voorsien wat ’n dorre Kersdag op
pad was nie.
Ou Neef, op Kersdag was dit asof ’n Aga-stoof oor die
Vrystaat staangemaak is. Die dwarrelwinde het oor die droë
vlaktes gedraai, met net wolke van stof op die horison. Die gras was
soos winterveld. Die droogte het só hard gebyt, dat jy dit tot in
jou murg kon voel.
In die nagte was die veld doodstil. Net die dakplate het gekraak
soos dit deur die nag effe afgekoel het.
Die belofte van ’n plantseisoen het daagliks voor die hittegolf
vervaag. Die trekkers het in stille afwagting by die sakke saad,
wat hoog in die stoor gestapel was, bly staan. Waar sou ons hulp
vandaan kom?
En toe kom die dans van die reën oor die Nuwejaar: Vlaag na vlaag
vol genade oor die vlaktes. Die aand na die eerste reën het die
vleie gedreun met die danklied van die padda- en kriekekoor, wat ’n
halleluja vir die reën gesing het.
Die volgende dag het jy die trekkers oor die bulte
hoor dreun om die kosbare saad betyds in die grond
te kry.
Ou Neef, as die reën een week later gekom het, sou
nie net die treine in die Vrystaat se waaisand vasgeval
het nie. Al loop NASA se karretjies op Mars rond, bly
die mens ’n nietige wese wanneer die droogte se
winde uit die weste waai.
Die lot vir die someroes is nou gewerp, met soveel
hektare as wat voor die winter se eerste byt geplant
kon word. Of dit genoeg vir die Suidland sal wees, sal
net die tyd en die midsomer ons leer.
In my oorle jong dae het my pa ’n perd by Koos
Mononye gekoop om as rydier vir die skaapwagter
te dien. Die perd was egter sy lewe lank ’n karperd
wat op sy beste oorgeslaan het in ’n ongemaklike
galop, maar eintlik meer gehou het van ’n draffie
in derde rat. Die ou perd was skimmelgrys – nie
van Arabiese afkoms nie, maar van ouderdom. En
met ’n nuk om te skop as jy te na aan die stertkant
verbygestap het. Van daar die naam, “Ou Pasop”.
Dié het later sommer kortweg in die volksmond na
“Oupa Sop” verander.
Wanneer Ou Pasop nie lus was vir ’n ruiter nie, het
hy bloot sy gatkant gedraai wanneer hy iemand
met ’n toom sien aankom. Met al die skop in sy lyf, moes Ou Pasop
maar versigtig benader word. Maar as die toom eers oor sy
kop getrek was, het dit klopdisselboom gegaan. Dan was Ou Pasop
pure perd.
Ou Neef, sy een geit was egter om sy pens op te blaas sodra hy
’n buikgord gevoel het. Dit was raadsaam om so ’n entjie uit die
perdekamp die buikgord en die saal weer vas te trek – net so vir
die wis en die onwis. Swaartekrag is ’n blikskottel wanneer die saal
stadig maar seker begin kantel wanneer Ou Pasop na sy karperd-
draffie oorgeskakel het.
Vanoggend lyk die jaar net soos “Ou Pasop” van ouds. Maak maar
seker dat die buikgord vasgetrek is, want met die verkiesing op
hande, deurmekaar weer en grondsake op die koop toe, is ons
vanjaar in vir ’n uithourit.
Groete op die Oosgrens.
Kleinneef
E-POSSE
aan Groot neef
’n Somerkersfees
Lesers is welkom om ‘n e-pos na Kleinneef te stuur by
kleinneef@graingrowers.co.za.