3 / 112
1
August 2017
MEDEWERKERS
vir hierdie uitgawe
Alfred Andrag, dr Annelie Barnard, Nico Barnard, dr Danie Beukes, Pietman Botha, Valerie Cilliers, Tania Costigan, Lara de Goede, Jannie de Villiers, Marcel du Plessis,
Nico Gericke, Robert Keir, Koos Kirsten, Carel Koch, Louise Kunz, dr Robbie Lindeque, Corné Louw, Niel Marais, Chris Milne, Michelle Mokone, Werner Nel, Yolanda Nortjé,
Leonard Oberholzer, dr Willem Otto, Marius Ras, Gerhard Schutte, Gerrie Smit, dr Hendrik Smith, dr Stappies Staphorst, dr Johann Strauss, dr Dirk Strydom, Adri Theron,
dr Vicki Tolmay, Johan van Biljon, Johan van den Berg, Luan van der Walt, Jadine van Heerden, Anita van Zyl en dr Tingmin Yu
k
yk, ‘n minimalis sal effe kloustrofobies in ons huis voel...Ek
hou van mooi goed en daarby is ek vreeslik sentimenteel.
En dit is nogal ‘n gevaarlike kombinasie...
Daar is egter twee goed wat ek verskriklik graag nog wou
hê: ‘n Erde waskom-en-bekerstel en een van daardie ou-
tydse vertoonkaste wat hulle in die winkels gebruik het – met die
glas bo-en-voorkant en vreeslik baie laaitjies waarin die ware dan
uitgestal is. ‘n Mens het dit veral in materiaal- of ou plaaswinkels
gesien.
Iemand adverteer toe sowaar só ‘n kas op
. En dit nogal in
ons dorp. Ek stuur onmiddellik die foto van die kas vir my man op
aan, maar weet sommer hy gaan sê: “Waar gaan jy dit sit?
Daar is nie meer plek in ons huis nie...”
Die volgende oomblik bel hy my. Hy het ‘n kliënt gaan sien en gou
by ‘n oud-kollega ingeloer wat besig is om ‘n nuwe winkel oop te
maak en staan voor die kas waarvan ek nou net die foto vir hom ge-
stuur het. Wat?!?! Al wat ek kan sê, is:
It was meant to be
...
Net só is dit vir produsente onafwendbaar om hul produksieprak-
tyke en -stelsels by veranderende tye aan te pas. Wie sou ‘n paar
jaar terug gedink het dat sojabone só ‘n gewilde alternatiewe wis-
selbougewas sou word? Dat bewaringslandbou botoon sou voer en
dat werktuie en toerusting hierby aanpas?
In hierdie Augustus-uitgawe verskyn ons jaarlikse fokus op werktuie
en toerusting. Hierin kan ons lesers onder andere meer te wete kom
van “Tydigheid: Die belangrikste aspekte van graanproduksie”. Piet-
man Botha (
SA Graan/Grain
medewerker) verduidelik dat as ‘n spe-
sifieke gewas ná die optimale plantvenster van die gewas geplant
word, die gewas se verwagte opbrengs laer is. Om tydig te kan plant,
beteken dat al die bewerkingsaksies tydig uitgevoer moet word.
Ten einde die bewerkings tydig gedoen te kry, sal produsente oor
voldoende trekkers en toerusting moet beskik om die werk gedoen
te kry. Lees gerus op bladsy 18 hoe jy as produsent kan bepaal hoe-
veel trekkers van watter grootte nodig sal wees om die werk tydig
afgehandel te kry.
Corné Louw (Graan SA) gee ‘n blik op tendense in die plaaslike
landboumasjineriemark. Hy kyk na jaar-op-jaar-landboumasjine-
riepryse, bekostigbaarheid van trekkers oor tyd, trekkerverkope
en die grootte, ouderdom en trekkrag van trekkers in Suid-Afrika se
trekkervloot.
Moet ook nie verby ons mini-fokus op sojabone blaai nie. Piet-
man Botha het twee produsente gepols oor hul sojaboonverbou-
ingspraktyke, watter lesse hulle oor sojaboonverbouing geleer het
en wat hulle doen om ‘n goeie opbrengs te verkry.
Lekker lees tot aanstaande maand!
ESTIE DE VILLIERS,
redakteur
VOORPUNT
Ontmoet ons
medewerkers...
D
R JOHANNES (STAP-
PIES) STAPHORST
is in
1941 in Haarlem tydens
die Duitse besetting van
Nederland gebore. Op
tienjarige leeftyd het hy saam met
sy ouers na Suid-Afrika geëmigreer.
Hulle het hul in Pretoria gevestig en hy
het sy matriek aan Hoërskool Oos Moot voltooi.
‘n Langdurige bakteriese siekte het sy belangstelling in
mikro-organismes geprikkel. Hy het aan Tukkies BSc Land-
bou met mikrobiologie as hoofrigting gaan studeer. Na
die voltooiing van sy BSc (Agric) Mikrobiologie-graad is
dr Stappies aangestel as junior navorser in die Biologiese
Stikstofbindingseenheid van die destyds-pasgestigte Navor-
singsinstituut vir Plantbeskerming (NIPB). Hy het navorsing
op N-binding van peulgewasse gedoen en etlike rhizobiu-
mentstofrasse ontwikkel. In 1970 het hy sy DSc (Agric) Mi-
krobiologie voltooi en terselfdertyd met Marietjie Rabie – sy
destydse laboratoriumtegnikus – in die huwelik getree. Hulle
het ‘n seun en dogter.
Gedurende die verloop van sy loopbaan het hy op verskeie
plaaslike en internasionale komitees gedien en in 2007 as
adjunk-direkteur van die NIPB afgetree.
Op
bladsy 68
neem dr Stappies die enting van sojabone
onder die loep.
V
olhoubaarheid, voedselsekerheid en klimaats-
verandering is gonswoorde wat amper elke
dag gehoor word. Volgens
DR JOHANN STRAUSS
(Wes-Kaapse Departement van Landbou) het die
ondergemiddelde reënval in die Wes-Kaap, asook
die huidige waterskaarste net soveel meer klem
kom lê op die dringendheid om antwoorde vir
hierdie uitdagings te vind. Lees op
bladsy 39
oor
die navorsing wat hulle op bewaringslandboube-
ginsels doen wat daarop gemik is om praktiese
bestuursoplossings vir volhoubare produksie in
‘n veranderende klimaat te verskaf.
R
oos Boerdery is as die 2015/2016-wenners vir
die DuPont Pioneer Weeg en Wen-sojaboon-
besproeiingsopbrengskompetisie aangewys.
PIETMAN BOTHA
(
SA Graan/Grain
medewerker)
het met Gerrit Roos gesels oor hul verbouings-
praktyke en wat hulle doen om ‘n besproeiings-
opbrengs van 5,23 t/ha te behaal. Meer hieroor
op
bladsy 60
.
I
n die hedendaagse landbou-omgewing speel
effektiwiteit ‘n enorme rol en daar word al hoe
meer verwys na die effektiwiteit van produsente
of produksiestelsels as ‘n maatstaf van volhou-
baarheid. Hierdie effektiwiteit word aan ver-
skeie aspekte gemeet, wat in eenvoudige terme
uitgedruk word as die hoeveelheid produksie per
hoeveelheid hulpbronne of insette verbruik, met
die uiteindelike doelwit om meer te produseer met
minder. Op
bladsy 76
verduidelik
LUAN VAN DER
WALT
en
DR HENDRIK SMITH
(albei van Graan
SA) hoe ‘n produsent kan bereken wat ‘n sekere
seisoen se watergebruiksdoeltreffendheid was.