20 / 116
FOKUS
Werktuie en toerusting
Spesiale
Augustus 2015
18
‘n Dieselenjin is oor die algemeen ontwerp om hard te werk. Indien
hierdie dieselenjin in sy wringkragreserwe-area kan werk, is die
dieselgebruik gewoonlik op
sy beste. Trekkers behoort op
hierdie gebied vir meer werk
uit dieselfde brandstofverbruik
aangewend te word.
Dit kan op twee maniere be-
werkstellig word:
Verander die ratte na ‘n al
hoe hoër rat, totdat ‘n rat
bereik word waar die enjin-
revolusies skerp begin daal.
Vergroot die implement tot-
dat die enjinrevolusies be-
gin daal. Hier speel wielglip
en rolweerstand egter ‘n
addisionele rol wat bestuur
moet word.
Die effek van die trekkerbe-
stuurder moet ook nie oor die
hoof gesien word nie. Soms
ry die trekker té na aan die
bewerkte gedeelte en soms
word banke nie bewerk nie. Die
gevolg van beide is dat die effektiwiteit verlaag word. Dit is opval-
lend dat dit die groot trekkers met wye implemente is wat die meeste
hier fouteer.
Ten einde die koste-implikasie te verstaan, moet die struktuur van
trekkerkoste behoorlik begryp word. Beide die vaste en veranderlike
koste van die trekker asook die im-
plement moet bymekaargetel word
om koste te kan bereken.
Ongelukkig moet die koste van die
insette wat toegedien word, ook in
berekening gebring word. In
Tabel 1
word die vaste en veranderlike koste
van ‘n 77 kW-vierwieldryftrekker met
verskillende implemente aangedui.
Hierdie berekeninge is gedoen met
behulp van die gids:
Guide to ma-
chinery cost
, wat jaarliks deur die
Departement van Landbou, Bosbou
en Visserye opgestel word.
Om die impak van effektiwiteit te
verduidelik, is daar in Tabel 1 ‘n
voorbeeld van ‘n 77 kW vierwiel-
aangedrewe trekker gebruik wat ‘n
5,2 m-wydwerkskoffel trek waarvan
die effektiewe werkswydte verander
is. Hierdie voorbeeld stel ‘n tipiese
dubbelwerk-aksie voor.
In
Tabel 2
word aangedui dat as die effektiwiteit afneem, die
koste styg. Die koste styg vanaf R8 967 na R11 956 om 100 ha
te bewerk as die effektiwiteit vanaf 100% na 75% daal.
Pasop:
Die som van klein foutjies kan baie groot raak
EFFEKTIEWE
WERKSWYDTE
VAN DIE 5,2 M
IMPLEMENT
EFFEKTI-
WITEIT
HOEVEELHEID
RITTE NODIG
OM 1 000 M
BY 1 000 M
(100 HA) LAND
TE BEWERK
LITER DIESEL
BENODIG OM
100 HA TE
BEWERK
BRAND-
STOFKOSTE
OM 100 HA TE
BEWERK
HERSTELWERK
BENODIG OM
100 HA TE
BEWERK
TOTALE
DIESEL- EN
HERSTEL-
WERKKOSTE
OM 100 HA TE
SKOFFEL
KOSTEVER-
HOGING
TEENOOR DIE
BESTE EFFEK-
TIWITEIT
5,2 m
100,00% 192,31
459,00
R5 967,00
R2 754,00
R8 721,00
4,7 m
90,38%
212,77
507,83
R6 601,79
R3 046,98
R9 648,77
R927,77
4,2 m
80,77%
238,10
507,83
R6 601,79
R3 409,71
R10 011,50
R1 290,50
3,9 m
75,00%
256,41
612,00
R7 956,00
R3 672,00
R11 628,00
R2 907,00
IMPLEMENT EN
WERKSWYDTE
VAN IMPLEMENT
HOEVEELHEID
RITTE OM 1 000 M
BY 1 000 M
(100 HA) TE
VOLTOOI
TOTALE DIESEL-
EN HERSTEL-
WERK KOSTE OM
100 HA TE SPUIT
LITER GIF
BENODIG
KOSTE VIR GIF
@ R63/LITER
TOTALE KOSTE
VIR DIE AKSIE
KOSTEVERHO-
GING TEENOOR
DIE BESTE
EFFEKTIWITEIT
12 m algehele
spuit
83,33
R2 662,51
150,00
R9 450,00
R12 112,51
11 m wyd werk
90,91
R2 904,56
163,64
R10 309,09
R13 213,65
R3 763,65
10 m wyd werk
100,00
R3 195,01
180,00
R11 340,00
R14 535,01
R5 085,01
9 m wyd werk
111,11
R3 550,02
200,00
R12 600,00
R16 150,02
R6 700,02
TABEL 2: KOSTE EN KOSTEVERANDERINGS VERBONDE AAN DIE BEWERKING VAN ‘N 1 000 M BY 1 000 M-LAND MET ‘N 77 KW-VIERWIEL-
AANGEDREWE TREKKER WAT ‘N 5,2 M-WYDWERKSKOFFEL TREK MET VARIËRENDE EFFEKTIWITEIT.
TABEL 3: KOSTE EN KOSTEVERANDERINGS VERBONDE AAN DIE SPUIT VAN ‘N 1 000 M BY 1 000 M-LAND MET ‘N 60 KW-TREKKER WAT
‘N 2 000 LITER-SPUIT TREK WAT 12 M WYD SPUIT MET VARIËRENDE EFFEKTIWITEIT.
“
Tog kan hierdie klein
aspekte tot ‘n reuse-
besparing aanleiding
gee. Die tyd wat span-
deer word om hierdie
aspekte aan te spreek,
word oor en oor deur
die besparing geklop.
“