35 / 44
maklik kan bekom. Maak seker dat die
ander lede van die familie ook weet
waar die wapens is en hoe dit gebruik
moet word.
Bêre ander wapens op strategiese plek-
ke om jouself mee te kan verdedig. ‘n
Mes op ‘n strategiese plek mag dalk
handig te pas kom. Dink kreatief.
Maak seker dat jy beheer oor jou mo-
torvoertuigsleutels het. Bêre dit ver-
kieslik op ‘n plek wat gesluit kan word
of so nie, bêre dit op meer as een plek
in die huis. Moet verkieslik nie die sleu-
tel en sy spaarsleutel op dieselfde plek
bêre nie. As daar ‘n probleem is, sal die
booswigte eers die sleutels moet soek
voor hulle met jou voertuie kan vlug.
Booswigte gebruik gewoonlik die plaas
se eie gereedskap om toegang tot die
huis te verkry. Maak seker dat die store
en gereedskapkamers in die aande ge-
sluit is. Maak seker dat veral die hoek-
snyers en snyvlamme agter slot en
grendel in hul eie kaste gebêre word.
Moenie die gereedskapkamer of -kas
se sleutel bo-op die deur se kosyn bêre
nie – dit is die eerste plek waar die
booswigte soek.
In die geval van ‘n ernstige geweldsin-
sident, is die kans baie goed dat iemand
kan seerkry. Sorg dat jy weet hoe om
noodhulp toe te pas en sorg dat daar
‘n toegeruste noodhulpkas beskikbaar
is. Die noodhulpkissie moet verkieslik
in die kamergedeelte van die huis ge-
bêre word.
Roetine kan maklik teen jou gebruik
word. As jy altyd ‘n sekere roetine volg,
kan booswigte dit teen jou gebruik. Stop
jy altyd op dieselfde plek as jy van die
dorp af kom? Booswigte kan jou maklik
hier inwag. Maak seker dat daar meer
as een plek is waar jy stop. Moenie dink
as jy van die kerk af kom dat jy vryge-
stel is van ‘n moontlike geweldsinsident
nie. Inteendeel, jy is gewoonlik dan ‘n
sagte teiken.
Jou plaaswerkers moet weet dat jy nie
kontant op die werf het nie. Hulle moet
ook verkieslik elektronies betaal word
en slegs in uiterste gevalle moet kontant
hanteer word. Probeer die verkoop van
veral vee aan die publiek vanaf jou plaas
tot die minimum te beperk.
Leer jouself om op fyn detail te konsen-
treer. Lê daar nie dalk ‘n leë koeldrank-
blikkie rond nie of is daar nie dalk
sigaretstompies by die hek nie? Hierdie
kan tekens wees dat moeilikheid dalk
op pad is. Indien jou honde vergiftig
is, maak dadelik ander planne, byvoor-
beeld deur ganse te kry en skerp die an-
der veiligheidsmaatreëls baie op. Berei
jouself voor, want daar kan dalk moei-
likheid kom.
Weet wat is jou regte.
Dit is vir jou as produsent belangrik om
aan die regte kant van die wet te bly.
Vergewis jouself wanneer geskiet mag
word, wanneer iemand gearresteer mag
word, hoe die gearresteerde behandel
moet word en wat alles as bewyse be-
skerm moet word. Dit help jou niks dat
jy die booswig vang, maar hy kom vry
op tegniese punte nie. Nog erger: Jy
word dalk ook gearresteer omdat jy die
wet oortree het.
Weet ook wie jy nie toegang tot die
plaas mag weier nie. Reël met die be-
trokke instansies dat hulle altyd met jou
as eienaar ‘n afspraak sal maak oor waar
en wanneer hulle jou en jou werkers sal
kom besoek. In die laatmiddag en aande
moet jy uiters versigtig wees.
Die aanbring van plaasprotokolborde
(kennisgewings) is ook aan te beveel ten
einde toegangsbeheer te vergemaklik.
Dit is egter belangrik dat daar reëls op
jou eiendom van toepassing is en dat
jou werknemers en hul besoekers ken-
nis dra van die inhoud van hierdie reëls.
Plaasveiligheid is en sal altyd jou verant-
woordelikheid bly. Dit is per slot van reke-
ning jy wat die spit gaan afbyt. Maak moeite
daarmee, oefen dit in en pas die planne aan.
Al die georganiseerde landbou-organisa-
sies en plaaslike Polisiekantore het ‘n volle-
dige sekuriteitsplan. Kontak hulle gerus vir
meer inligting. So nie, kan die outeur gekon-
tak word by 082 759 2991.
Graan SA
/
Sasol Chemicals (Kunsmis) fotokompetisie –
Hester Marx 2013
Probeer om jou huis en belangrike punte met ‘n goeie heining te omring. Vir sigbaarheid is ‘n heining beter as ‘n muur. Die heining hoef nie
noodwendig geëlektrifiseerd te wees nie, maar moet jou eie honde binne hou.
33
January 2016