Previous Page  5 / 108 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 5 / 108 Next Page
Page Background

ISSN 1814-1676

EIENAAR/UITGEWER

GRAAN SA

POSBUS 74087, LYNNWOOD RIDGE, 0040

Tel: 086 004 7246

www.grainsa.co.za

SUBSKRIPSIE EN VERSPREIDING

(ADRESVERANDERINGE):

Marina Kleynhans

SA GRAAN/GRAIN,

POSBUS 88, BOTHAVILLE, 9660

Tel: 086 004 7246

E-pos:

marina@grainsa.co.za

REDAKSIE

Dr Dirk Strydom

BESTUURDER: GRAANEKONOMIE EN BEMARKING

Tel: 086 004 7246 • Sel: 082 852 4810

E-pos:

dirks@grainsa.co.za

REDAKTEUR:

Estie de Villiers

Tel: 081 236 0534 • Sel: 083 490 9449

E-pos:

estie@infoworks.biz

BESTURENDE REDAKTEUR:

Johan Smit

Tel: 018 468 2716 • Sel: 082 553 7806

E-pos:

johan@infoworks.biz

REDAKSIONELE ASSISTENT:

Elmien Bosch

Tel: 018 468 2716 • E-pos:

elmien@infoworks.biz

GRAFIESE ONTWERP:

Nadine Stork

Infoworks Media Publishing

Tel: 018 468 2716 • E-pos

: nadine@infoworks.biz

DRUKWERK:

Typo Print

Tel: 011 402 3468/9

MASSAVERSPREIDING:

Prosource

Tel: 011 791 0410

SPOTPRENTTEKENAAR:

Frans Esterhuyse

ADVERTENSIEVERKOPE

KOLBE MEDIA – Kaapstad

Jurgen van Onselen – Advertensiekoördineerder

Tel/faks: 021 976 4482 • Sel: 082 417 3874

E-pos:

jurgen@kolbemedia.co.za

SCHMILTZ MARKETING – Johannesburg

Ruth Schultz – Advertensiekonsultant

Tel: 081 480 6413 • Sel: 083 583 5243

E-pos:

ruth@schmiltz.co.za

GRAAN SA HOOFKANTOOR

Blok C, Alenti Office Park

Witheritestraat 457

Die Wilgers

Pretoria

0041

Tel: 086 004 7246

Faks: 012 807 3166

Besoek Graan SA by

www.grainsa.co.za

of skandeer dié

QR-kode:

• Die menings van die skrywers van artikels in hierdie blad

is hul eie en verteenwoordig nie noodwendig die mening

van Graan SA nie.

The opinions expressed by contributors are their own.

They do not necessarily express the opinion of Grain SA.

• “Promosie-artikels” is betaalde artikels; terwyl “produk-

inligting”-artikels feite kan bevat oor kommersiële produkte.

´Advertorials´ are paid articles; while ´product informa-

tion´ articles may contain facts on commercial products.

ALLE regte van reproduksie van alle berigte, foto’s, teke-

ninge, advertensies en alle ander materiaal wat in hierdie

tydskrif gepubliseer word, word hiermee uitdruklik voorbe-

hou ingevolge die bepalings van Artikel 12(7) van die Wet

op Outeursreg Nr. 98 van 1978 en enige wysigings daarvan.

Massey Ferguson se hoëspesifikasie-trekkers

bo 120 kW maak plaaslik naam vir produk-

tiwiteit en optimale brandstofverbruik en die

gerieflike hantering van gevorderde funksies.

Die reeks is vanjaar verder opgegradeer om aan

plaaslike produsente se behoeftes te voldoen.

3

Voorblad

/

Cover

Augustus 2018

102

Dis tyd dat

VROUE

in landbou opstaan

D

it is noodsaaklik dat vroue hul regmatige plek in landbou

begin inneem, is die slotsom waartoe ‘n paneel van

leiervroue in ‘n gesprek hieroor in die

Nasie in Gesprek

-

reeksop vanjaar seNAMPOOesdaggekomhet.

“Die vrou was nog net altyd daar…die nek van die besigheid en

op die agtergrond. Dit hoort nie so nie,” het me Preline Swart,

visevoorsitter van Graan SA, gesê. Sy bedryf saammet haarman,

Ralph, en sy twee seuns, Jacques en Leaan, die Swart-boerdery

by Elim in dieWes-Kaap. Vandag is dit ‘n suksesvolle kommersiële

boerdery nadat Ralphmet net een skaap begin het en vir jare geen

hulpontvanghetom totophierdie vlak te vordernie.

“Jy het net soveelwaarde sooswat jouman vir daardie besigheid

het. Neem jou regmatige plek in,” het Swart gesê. Sy het byge-

voeg dat dit voorts bitter belangrik is dat plaaswerkers ook voel

dat hulle deel van die boerdery is. “As ons werkers na iets op die

plaas verwys, verwys hulle na dit as ‘ons’ s’n. Ek is een vrou tussen

‘n klompmans.Dit kon seker nie vir hullemaklik gewees het ommy

te aanvaarnie,maarhullehetditgedoen.

“Mans sien ons te dikwels as blote emosionele wesens. As jy die

dag blinkoog is, of dalk ‘n traan in die oog het,wonder hullewat is

nouweer verkeerd.Maar dit is omdat ons passievol is oorwat ons

doen,”het sygesê.

Dit is juishierdiedimensiewatvrouena ‘nboerdery kanbring. “Daar

waar ek vandaan kom, is ons deesdae betreklik presies ingestel op

gelykheid. ‘nManword niemeer voorgetrek net omdat hy ‘nman

is nie. Op ‘n plaas word mos nie meer net op die lande geboer

nie; boerdery is ‘n groot besigheid met heelwat kantoorwerk en

administrasie.

“Gee vir ons (vroue) wat ons kan en wil doen en moenie

ons terughou net omdat ons vroue is nie.” Beide Swart en

meMarion Shikwinya (besturende hoof van Afgri se Harvest Time

Investments) het benadruk dat vroue ook in leierskapstrukture

van grootmaatskappye en by die ontwikkeling van beleid en rege-

ringbetrekmoetword.

“Ons vroue doen deesdae nie meer net primêre produksie nie.

Hoekom kan ‘nvrounieookdieuitvoerendehoofvan ‘nmaatskappy

word nie?Wat gedoen moet word, moet gedoen word. Dis hoog

tyddatons vrouebevorderwordnawaaronsmans is.”

Shikwinya meen voorts dat primêre landbouproduksie nie al is

wat by ‘n sterker vroulike hand en insig kan baat nie. Dit behoort

ook op die vlak van beleidsontwikkeling en in die leierskapstrukture

vangroot landboumaatskappyewaarde tebied.

Meer as een van die paneellede het daarop gewys dat vroue nie

net 50% van die bevolking beslaan nie, maar dat kleinboerderye

ook ten minste 50% van die voedsel wat ‘n bydrae lewer dat hul

gesinne oorleef, lewer. Hierdie vroue moet tot kommersiële vlak

opgehefword.

“In kleinskaalse boerdery is ten minste die helfte van die boere

vroue,” hetme JaneMcPherson (bestuurder:Ontwikkelende Land-

bou, Graan SA) gesê. Sy sê waar boerdery almeer op winsbejag

ingestel geraak het, het mans toenemend begin oorheers en het

vroue op die agtergrond getree. Dit geld egter nie op alle gebiede

nie.Diemeeste vroue voel steedsminderwaardig teenoormans.

“Daar is ‘n groot klomp vroue in die kleinskaalse sektor – en al hoe

minderwaarboerderyegroter raak.Daar kleef ‘n soortvan ‘n stigma

aan jou as jy ‘n vrou(eboer) is,maar vergeet daarvan; gaan net aan

metdiewerk.”

McPherson waarsku vroue in landbou om nie skielik hardvogtig

te raak nie. Mans en vroue is wel gelyk, maar het verskillende

103

August 2018

AKTUEEL

Vrouemaand

MARLEENSMITH,

SAGraan/Grain

medewerker

eienskappe en spesifieke oplossings moet ontwikkel word om

vroue op groter skaal te bemagtig en te betrek. “Partykeermoet jy

maar ‘n traan stort;dit isnie altydnét slegnie.”

Beide McPherson en Swart het in ‘n pleidooi gevra dat passie

en empatieweer in landbou teruggeploegmoetword. Die paneel-

lede was dit ook eens dat die regte mense vir ontwikkelingshulp

gekies moet word – en dat ‘n vrou versigtig selfondersoek moet

doen voor sybesluitomby landboubetrokke te raak.

“Ek het geen agtergrond van boerdery gehad nie,” het Swart

gesê. “Jy moet ‘n passie daarvoor hê en eers selfondersoek

doen voor jy betrokke raak. As jy besluit om te boer,moet jy by

jou naaste Departement van Landbou vir hulp gaan aanklop. Raak

by georganiseerde landbou ook betrokke, dan gaan deure vir jou

oop. Kyk byvoorbeeld na Graan SA se landbou-ontwikkelingspro-

gram.Daarvandaan volg die ander goed vanself –mits jy passievol

daaroor is.”

Een struikelblok is, volgens Swart, dat die regering geneig is om

‘n boer tot op ‘n sekere vlak te neem,maar dan sy hand los. “Hulle

gaan nooit terug na waar hul hom gelos het nie. Te veel mense,

wat nie selfwil boer nie, kry boonop ondersteuning. Hullemoenie

netdie koerantewilhaalnie.”

Daarom moet vroueboere wat self vooruit wil gaan, “nie vergeet

vandiéwat agterhul isnie.Helpdie vyf ander agter jouook”.

McPherson beaam: “As ek ‘n ou met skerppuntskoene wat hulp

soek hier sien instap, danweet ek sommer hywil nie noodwendig

selfboernie.”

Me Rita Andreas, navorser in landelike ontwikkeling by die Dra-

kenstein-munisipaliteit in die Paarl, meen die regering se betrok-

kenheid by die opheffing van boere is van kardinale belang. “Die

regering salmóét inkoop. Hulle kan nie eenkant staan nie. Jy kan

nie vir iemand ‘n plaas gee en sê gaan boer daar nie. Hullemoet

betrokkebly.”

Symeen een “gereedskapstuk”wat gebruik kanword om druk op

die regering te plaas en beleidsverandering te bewerkstellig, is om

die talle suksesse van kommersiële vroueboerewyer te verkondig.

Só kan veranderinge en transformasie in landbou vinniger be-

werkstelligword.

VolgensMcPherson bly dit steeds ‘n groot uitdaging om aan klein-

boere toegang tot moderne tegnologie te gee. Hierby het heel-

wat boere toegang tot grond,maar hulle kan nie plant nie omdat

hulle nie grond besit nie. “Om net vir hulle geld te gee, lewer geen

bydraenie.”

Nogtans moet Suid-Afrikaanse vroue in landbou nie aanhou dink

dat dit nie gedoen kan word nie. “Kom ons werk uit hoe ons dit

kán doen,” sê sy. Uiteindelik moet bekwame vroue nie huiwerig

wees om op hul regmatige plek in die landbou aan te dring nie. “Ek

glo nie enigeen gaan in jou pad staan en jou nie daar wil hê net

omdat jy ‘n vrou is nie. Diemeeste van ons hier weet nie wat dit

is om snags jou kinders in die bed temoet sit sonder dat daar kos

indiehuiswasnie. ‘nVrou kanhiermee empatiehê.

“Ons isnie almaldieselfdenie,maaronshoefnie enonswilooknie

dieselfdewees nie.Ons behaal groot suksessemet vennootskappe

tussen kleinboereengroot kommersiëlemaatskappye, soosmetdie

verskaffing van insette. Kom ons begin deur armoede te verlig en

hongersnooduit tewis,”hetMcPhersongesê.

DieNasie inGesprek-paneelwat vroue indie landbouop vanjaar seNAMPOOesdagbespreekhet:RozanneMcKenzie (gespreksleier),

JaneMcPherson,PrelineSwart,MarionShikwinya enRitaAndreas.

Foto's:BrandRepublic

VROUEMAAND

OP PLAASVLAK

/

ON FARM LEVEL

84

Is daar lig aan die einde van die liggingsdifferensiaaltonnel?

86 Effektiwiteit lei na doeltreffendheid

Deel 3: Reëngebruiksdoeltreffendheid in die Noordwes-streek

90

Is herfskommandowurm ‘n gevaar vir Wes-Kaapse

koringproduksie?

92

Impact of weeds and nematodes on crop production

94

Wheat turnaround strategy: Value for producers?

AKTUEEL

/

RELEVANT

98

Agri SA “phakisa” met plan vir plaaswerkers

100 Grain SA/Sasol photo competition:

Taking weird, but wonderful

photographs

101

Klimaatslim-landbou is sleutel tot voedselsekerheid

102

Dis tyd dat vroue in landbou opstaan

RUBRIEKE

/

FEATURES

4

Graan SA Standpunt:

Steek hande op om te help

5

Grain SA Point of View:

Put up your hands to help

7

Uit die Woord

104 E-posse:

Die smous

102