6 / 84
4
d
ie skrywe van dié hoofartikel het op die vooraand
van NAMPO 2018 plaasgevind. Produsente in die
suide het geplant en dié in die noorde was besig om
te stroop. Die reën in die suide het nog nie geval nie,
maar die manne het geplant laat die stof so staan.
Andries Theron het die ander dag só gerapporteer:
100 mm se wind en 4 mm se reën. Ek vertrou dat dit al goed nat is
teen die tyd wat hulle hierdie lees.
In die noorde hou produsente die asems op vir die moontlikheid
van ryp op die laat-aangeplante gewasse. Daar is so ‘n effe van ‘n
opgewondenheid oor die mielie-uitvoere wat weer begin kop optel.
Die Minister van Landbou, Bosbou en Visserye het uiteindelik ons ver-
soek dat die handelaars voortaan statutêr aan SAGIS moet verklaar
hoeveel skepe gereserveer is, goedgekeur. Die toename in uitvoere is
ook goeie nuus vir die silo-eienaars wat elke dag nuwe planne moet
beraam om plek te maak vir die nuwe oes.
Ek wil graag ‘n saak aanraak wat ons landboubeleide in die toe-
koms gaan raak: Dit neem al hoe langer om ‘n verandering of nuwe
beleid gefinaliseer te kry. Die hoeveelheid rolspelers wat geken moet
word, raak meer, die opinies meer divers en die effektiwiteit van im-
plementering swakker.
Dít gebeur ongeag die meriete van ‘n saak. Selfs sake waaroor almal
saamstem, se prosesse neem langer as gewoonlik. Dit herinner my
aan ‘n besoek aan die Landbouportefeuljekomitee in 1996, toe die
konsep Bemarkingswet bespreek is. Een van die komiteelede se op-
merking was dat hulle daar was om goed te regeer – en nie noodwen-
dig effektief nie. Nog ‘n ronde van konsultasie is belangriker as om
die werk nóú klaar en afgehandel te kry. Die een “kommoditeit” in
landbou wat met meer as inflasie per jaar groei, is die hoeveelheid
mense wat ‘n opinie het oor wat die beste vir die sektor is.
Terwyl die markte, klimaat en inligting vinniger verandering van
produsente noodsaak, beweeg die beleidswiele al hoe stadiger.
Geen wonder die temperatuur tussen die verskillende rolspelers is
aan die styg nie.
Ek het tóg tydens ‘n gronddebat die ander dag weer ‘n stukkie be-
moediging beleef toe een van die regerende party se manne opge-
merk het dat daar ‘n nie-rassige konsensus is dat die staatsdiens
die grondhervormingsproses tot dusver gekelder het. Dit skep ‘n
basis vir gesprek. Daar is gepraat oor die verstedeliking en dat die
behoefte aan huiseienaarskap waarskynlik betreklik groter is as
die behoefte aan plaasgrond met die oog daarop om te boer.
‘n Ander opmerking was dat daar ‘n rasionele oplossing vir grond-
hervorming moet wees, maar radikaal genoeg om vordering te
maak. Alhoewel die titelakte van ‘n huis in ‘n woonbuurt ‘n reuse
sprong vorentoe gaan gee om dié wie se grond destyds van hulle
ontneem is se menswaardigheid te herstel, is die verbetering van
hul ekonomiese posisie die uiteindelike doel waarna gestreef word.
Ons het nog ‘n lang pad om te stap, gegewe die rigting waarin ons
onderwys en opvoedingsinstansies beweeg. Die verhoging van
minimumlone is nie die oplossing om welvaart te skep nie, maar
‘n verbetering in vaardighede wat ‘n geleentheid in die vryemark be-
nut om ekonomiese welvaart te skep, wel.
Dan was ek ook bemoedig deur die kwaliteit mense (al verskil ek
soms van hulle sienings) wat hulle met die saak van eiendomsreg
bemoei. Hulle is nie noodwendig landbouers nie, maar professionele
individue wat ‘n verskil wil maak op ‘n plek en tyd wat die land dit
broodnodig het.
Graan SA wil ook graag vir Schalk Pienaar groet. Hy het diep spore
in landbou getrap. Ons gaan beslis sy kalmte in moeilike omstan-
dighede mis, maar ook die onderskeidingsvermoë waarmee hy die
kaf van die koring kon skei. Sy jare ervaring op die boonste vlak van
landbouleierskap laat beslis ‘n leemte. Wees gegroet, Schalk!
Burokratiese rompslomp
sloer al hoe meer
Jannie de Villiers,
HUB/CEO
“
Terwyl die markte,
klimaat en inligting
vinniger verandering
van produsente
noodsaak, beweeg
die beleidswiele al
hoe stadiger.
“
standpunt
point of view
Graan SA
Junie 2018